शेफ नवीन लामाको कथा साँच्चिकै प्रेरणादायी छ । उनी मण्डला क्याफे, मण्डला इभेन्ट्स र मण्डला बैंक्वेट्सका संस्थापक तथा सीईओ हुन् । आज उनी नेपालका प्रतिष्ठित संस्था, सेना, कूटनीतिक निकाय र विशिष्ट अतिथिलाई उच्चस्तरीय आउटडोर क्याटरिङ सेवा प्रदान गर्दै आएका छन् ।

शेफ नवीन लामाको प्रेरणादायी यात्रा

उनको जीवनको एउटा महत्वपूर्ण मोड विमानस्थलमा घटेको घटनाको अनुभव थियो । उनी छुट्टी सकेर स्वदेश फर्किंदै गर्दा त्यही क्षणले उनलाई विदेशमा फर्किने होइन, नेपालमै केही गर्नुपर्ने निर्णयमा पु-यायो । त्यही प्रेरणाले उनलाई नेपाल फर्कायो । अनि कोरोना महामारीको चुनौतीपूर्ण समयमा उनले आफ्नो कोठाबाट नै मण्डला क्याफेको सुरुवात गरे, जहाँबाट उनले स्वस्थकर र आवश्यक खाना सेवा सुरु गरे ।

आज उनले सुरु गरेको त्यो सानो प्रयास त्रिकोणात्मक सफलतामा परिणत भएको छ । मण्डला क्याफे स्वाद र सिर्जनात्मकता लिएर अगाडि बढेको छ । मण्डला इभेन्ट्स कार्यक्रम व्यवस्थापनको प्रतीक बनेको छ । र, मण्डला बैंक्वेट्स एक आकर्षक भेन्यूका रूपमा स्थापित भइसकेको छ । शेफ नवीन विश्वका विभिन्न खाना शैलीमा निपूर्ण भए पनि नेपाली मौलिकता बोकेका परिकारको प्रवर्धनमा विशेष ध्यान दिन्छन् ।

उनी भन्छन्, ‘म मेरा अतिथिलाई कहिले काहीं नेवारी बारा, चटामरी, सुशी र मट्का काउन्टरजस्ता अनपेक्षित स्वाद अनुभवहरू प्रस्तुत गर्छु, कार्यक्रमको टेबुल लेआउट र प्लेटिङ शैली नै यसको सौन्दर्य र स्मरणीयता हो ।’

उनको व्यावसायिक दृष्टिकोणमा स्थानीय परिकारहरूको सहकार्य प्रमुख रहेको छ । जस्तै– नेवारी, थकाली र अन्य क्षेत्रीय व्यञ्जनलाई आधुनिक शैलीमा पस्कने प्रयास ।

नेतृत्व, पहिचान र नवीनको उत्कृष्टता
शेफ नवीन लामाले आफ्नो औपचारिक पेसागत यात्रा सन् १९९१ मा भारतबाट कमिस शेफका रूपमा सुरु गरे । त्यसपछि सन् २००७ मा अबुधावीस्थित राष्ट्रिय होटलमा एसिस्टेन्ट एक्जुकेटिभ शेफका रूपमा नियुक्त भए । त्यहाँको अनुभव र दक्षताका आधारमा उनी ग्लोबल इमिरेट्समा एक्जुकेटिभ शेफ पदमा पुग्न सफल भए ।

नेपाल फर्किएपछि उनले पूर्वप्रधानमन्त्री, गृहमन्त्रीदेखि लिएर विभिन्न विशिष्ट अतिथिलाई आफ्नो क्याटरिङ सेवा दिइसकेका छन् । कला, आत्मीयता र पेसागत कुशलता उनको सेवाको मूल आधार बनेको छ । उनले प्रमाणित गरिसकेका छन् कि चाहे त्यो राष्ट्रप्रमुखको भोज होस् वा सानो घरेलु कार्यक्रम नै किन नहोस्, शेफ नवीनको सन्देश र प्रस्तुति सधैं उत्कृष्टताको प्रतीक बनिरहन्छ ।

कार्यक्रम व्यवस्थापनको नेपाली दर्शन
उनको दर्शन स्पष्ट छ
‘नेपालमा कार्यक्रम व्यवस्थापन भनेको केवल खाना र स्थानको व्यवस्था मात्र होइन, अतिथिहरूको मन र संस्कृतिसँग जोडिने एउटा कला हो ।’

उनले स्थानीय परिकारलाई सांस्कृतिक विविधता र आधुनिक प्रस्तुतिमा जोडेर, नेपालको स्वादलाई अन्तर्राष्ट्रिय स्तरमा चिनाउने सपना बोकेका छन् ।

उनका लागि सफल कार्यक्रम भनेको सुरुको योजना, उत्कृष्ट खाना, न्यानो सेवा र सजीव वातावरणको संयोजन हो, जसले सहभागीलाई जीवनभर सम्झनलायक अनुभव दिन सकोस् ।

शेफ नवीन लामासँग १० विस्तृत प्रश्न र उत्तर
१. तपाईंले नेपालमै कार्यक्रम सञ्चालन गर्ने निर्णय कसरी गर्नुभयो ? त्यो निर्णयमा कुन कुराले प्रभाव पारेको थियो ?

विमानस्थलमा छुट्टीबाट फर्किंदै गर्दा मलाई निकै गहिरो अनुभूति भयो कि मेरो भविष्य नेपालमै छ । विदेशमा बसेर काम गर्दा पनि मेरो मन जहिले पनि नेपालतर्फ थियो । त्यसबेला म केही सोच्दै थिएँ कि मैले नेपालमा मेरो सीप र अनुभवलाई कसरी उपयोग गर्न सक्छु । त्यसपछि कोरोना महामारी आयो, जसले संसारभर चुनौती ल्यायो । मसँग केही विकल्प थिएन, त्यसैले मैले आवश्यक मानिसलाई स्वस्थकर खाना उपलब्ध गराउने बाटो रोजें । त्यहीँबाट मेरो घरको एउटा सानो कोठाबाट मण्डला क्याफेको यात्रा सुरु भयो । त्यो मेरा लागि मात्र व्यवसाय नभई एउटा समाज सेवाको माध्यम पनि थियो ।

२. मण्डला क्याफे र बैंक्वेट्सको स्थापना र विकासको यात्रा कस्तो रह्यो ?
कोरोना महामारीका बेला सबैभन्दा कठिन समय थियो तर मैले हार मानिनँ । घरबाट सुरु गरेर गुणस्तरीय सेवा र खानाको गुणस्तरमा ध्यान दिंदै मण्डला क्याफे विस्तार हुँदै गयो । अहिले हाम्रो पार्टी भेन्यू छ र हामी उच्चस्तरीय आउटडोर क्याटरिङ गर्दै छौं, जसले नेपाली सेना, डिप्लोमेट र अन्य प्रतिष्ठित ग्राहकहरूलाई सेवा दिन्छ । ग्राहकको विश्वास र मेरो टिमको समर्पणले मण्डला क्याफेलाई आजको सफलता दिलायो ।

३. तपाईंको कार्यक्रम व्यवस्थापन शैलीमा के कुराहरूलाई बढी प्राथमिकता दिनुहुन्छ ?
मैले कार्यक्रम व्यवस्थापनलाई कला र संस्कृतिसँग जोडेर हेर्छु । केवल खाना मात्र होइन, सम्पूर्ण अनुभव अतिथिहरूका लागि स्मरणीय हुनुपर्छ । त्यसैले म नेवारी बारा, चटामरी, सुशी, मट्का काउन्टरजस्ता विभिन्न स्वाद र प्रस्तुतीकरणले अतिथिलाई अचम्मित पार्ने प्रयास गर्छु । टेबल सेटअप र प्लेटिङमा भव्यता र सौन्दर्य ल्याउन म विशेष ध्यान दिन्छु, जसले कार्यक्रममा उत्कृष्टता थप्छ ।

४. तपाईंले परम्परागत नेपाली खानालाई क्याटरिङमा समावेश गर्नुको महŒव के हो ?
नेपालको सांस्कृतिक विविधता र परम्परागत खानाहरू हाम्रा पहिचान हुन् । म स्थानीय थकाली, नेवारीजस्ता परिकारलाई आधुनिक शैलीमा प्रस्तुत गरेर अतिथिलाई हाम्रो संस्कृति अनुभव गराउन चाहन्छु । यसले मात्र होइन, स्थानीय उत्पादन र व्यवसायलाई पनि सहयोग पु¥याउँछ । म विश्वास गर्छु कि राम्रो सेवा भनेको केवल स्वादमा होइन, भावनात्मक रूपमा पनि अतिथिलाई जोड्ने हो ।

५. तपाईंले भारत र अबुधावीमा काम गर्दा मुख्य अनुभव र शिक्षा के लिनुभयो ?
त्यहाँ मैले उच्च स्तरको पेसागत अनुशासन, सेवा प्रणाली र क्याटरिङ व्यवस्थापन सिकें । काम गर्दा धैर्यता, मेहनत र निरन्तर सुधारको महŒव बुझें । मेरो करियरको सुरुवात सानो कमिस शेफबाट भए पनि, मैले कुनै पनि चुनौतीलाई अवसरका रूपमा लिनु आवश्यक ठानें । विदेशमा काम गर्दा अन्तर्राष्ट्रिय स्तरका खाना शैली र व्यवस्थापन प्रणाली सिक्न पाउँदा मेरो दृष्टिकोण फराकिलो भयो ।

६. तपाईंलाई सबैभन्दा अविस्मरणीय कार्यक्रम कुन लाग्छ र किन ?
मलाई ती कार्यक्रम अविस्मरणीय लाग्छन्, जहाँ मैले नेपाली सेना र कूटनीतिक अतिथिहरूलाई सेवा दिने अवसर पाएँ । त्यहाँ मैले मेरो सांस्कृतिक परिकारहरूलाई अनौठो तरिकाले प्रस्तुत गरें र अतिथिहरूको प्रशंसा पाएँ । त्यस्ता क्षणले मलाई अझ अघि बढ्न प्रेरित गर्छन् ।

७. कोभिड–१९ महामारीका समयमा तपाईंले समाजका लागि के भूमिका निभाउनुभयो ?
महामारीको समयमा सबैभन्दा बढी आवश्यक जसलाई थियो, उसलाई स्वस्थ र पौष्टिक खाना उपलब्ध गराउने मेरो प्रयास थियो । त्यो समय सेवा मात्र होइन, मानवता देखाउने पनि अवसर थियो । मैले यस काममा मेरो टोलीसँग मिलेर निरन्तरता दिँदै सकेसम्म धेरै मानिसलाई सहयोग पु¥याएँ । यस अनुभवले मलाई अझै जिम्मेवार र परोपकारी बनाउन सहयोग ग¥यो ।

८. तपाईंको क्याटरिङ सेवामा अतिथिलाई दिने सबैभन्दा अनौठो र रमाइलो आश्चर्य के हो ?
म सधैं नयाँ कुरा सोच्ने र गर्ने मनसाय राख्छु । उदाहरणका लागि, मट्का काउन्टर राख्ने, नेवारी बारा, चटामरी र सुशीजस्ता विभिन्न स्वादका परिकार अप्रत्याशित तरिकाले प्रस्तुत गर्ने गर्छु । अतिथिहरूलाई यस्तो आश्चर्य मनपर्ने र सम्झनलायक अनुभव दिनु मेरो पहिलो प्राथमिकता हो ।

९. नेपालमा कार्यक्रम व्यवस्थापन र क्याटरिङ सेवाको भविष्यलाई तपाईं कसरी हेर्नुहुन्छ ?
नेपालमा कार्यक्रम व्यवस्थापन क्षेत्र तीव्र गतिमा विकास हुँदै छ र उच्च गुणस्तरको सेवा दिने धेरै अवसर छन् । तर, यसका लागि हामीले आफ्नो सांस्कृतिक पहिचानलाई सधैं प्राथमिकता दिनुपर्छ । आधुनिक प्रविधि र व्यवस्थापनसँग परम्परागत स्वादलाई जोडेर हामीले विश्वस्तरमा नेपाली सेवा प्रस्तुत गर्न सक्नेछौं । यसले मात्र व्यवसाय सफल हुँदैन, हाम्रो देशको गौरव पनि बढ्छ ।

१०. नयाँ पुस्ताका कुक र कार्यक्रम व्यवस्थापकहरूलाई तपाईं के सल्लाह दिन चाहनुहुन्छ ?
मेरो सल्लाह छ, धैर्यता र निरन्तर अध्ययन नै सफलताको कुञ्जी हो । आफ्नो संस्कृतिलाई नजिकबाट बुझ्नुहोस् र त्यसलाई आफ्नो काममा प्रतिविम्बित गर्नुहोस् । सधैं नयाँ कुरामा खुला रहनुहोस् र आफ्नो कामप्रति समर्पित हुनुहोस् । उत्कृष्टता तब मात्र सम्भव हुन्छ, जब तपाईं आफ्नो काममा पूर्ण मन लगाउनुहुन्छ ।

शेफ नवीनले चुनौतीहरूलाई अवसरमा रूपान्तरण गर्ने अद्भुत क्षमता देखाएका छन् । विदेशमा लामो समय काम गरेपछि नेपाल फर्कने उनको निर्णय नै एउटा ठूलो परिवर्तनको सुरुवात थियो, जुन सहज भने थिएन । विशेषगरी कोरोना महामारीको समयमा जब सबै क्षेत्र ठप्प भएको अवस्था थियो, उनले हार नमानी विपरीत परिस्थिति उपयोग गर्दै आवश्यकताअनुसार स्वस्थकर खाना आवश्यक परेकाहरूलाई उपलब्ध गराए । यस कदमले नवीनलाई मात्र होइन, समाजलाई पनि सहयोग पुग्ने एउटा नयाँ व्यवसाय मोडलको विकास गरायो । घरको सानो कोठाबाट सुरु भएको मण्डला क्याफे आज एक प्रतिष्ठित ब्रान्ड बन्न पुगेको छ, जसले नेपाली सेना, कूटनीतिक क्षेत्र र उच्चस्तरीय ग्राहकलाई सेवा दिइरहेको छ । चुनौतीका बेला धैर्यता, सिर्जनशीलता र सामूहिक प्रयासमार्फत नवीनले अवसरलाई आफ्नो पक्षमा परिणत गरेर सफलताको नयाँ मार्ग खोल्न सफल भएका छन् ।

नेपालमा कार्यक्रम व्यवस्थापन र मेनुको बजार मूल्य : शेफ नवीनको अवलोकन
शेफ नवीनले नेपालमा कार्यक्रम व्यवस्थापन र खानाको बजार मूल्य’bout गहिरो अध्ययन गरेका छन् । उनका अनुसार नेपालमा कार्यक्रमका लागि ग्राहकहरूले अपेक्षा गर्ने गुणस्तर र सेवा स्तरमा निरन्तर वृद्धि हुँदै गइरहेको छ तर मूल्य निर्धारणमा भने अझै धेरै चुनौतीहरू छन् । बजारमा सस्ता र महँगा दुवै सेवा पाइन्छ, जसले ग्राहकलाई विकल्प दिन्छ तर सेवा प्रदायकहरूका लागि मूल्य र गुणस्तरबीच सन्तुलन मिलाउनु चुनौतीपूर्ण हुन्छ । नवीन भन्छन् कि धेरैजसो ग्राहकले स्थानीय स्वाद र मौलिक सामग्रीलाई प्राथमिकता दिने भएका कारण नेवारी, थकालीजस्ता क्षेत्रीय परिकारलाई मेनुमा समावेश गर्दा लागतमा केही वृद्धि भए पनि त्यसले ग्राहकको मन जित्ने गर्छ । साथै, कार्यक्रम आयोजनामा खाजाका परिकार मात्र होइन, प्रस्तुतीकरण, टेबुल सजावट र सेवा शैलीले पनि मूल्य निर्धारणमा ठूलो भूमिका खेल्छन् । शेफ नवीनका अनुसार सफल कार्यक्रमका लागि उचित मूल्य निर्धारण र उत्कृष्ट सेवाको संयोजनले मात्रै दिगो व्यवसाय सम्भव छ । उनले नेपालमा बढ्दो प्रतिस्पर्धालाई अवसरका रूपमा लिएर गुणस्तरीय सेवा प्रदान गर्न व्यवसायीहरूलाई सुझाव दिएका छन् ।

शेफ नवीनका मूल्य र गुणस्तर सन्तुलनका टिप्स
शेफ नवीनको अनुभवमा कार्यक्रम व्यवस्थापनमा मूल्य र गुणस्तरबीच सन्तुलन राख्नु निकै महŒवपूर्ण हुन्छ । उनी भन्छन्ः
१. स्थानीय सामग्रीको उपयोग : गुणस्तरीय तर सस्तो स्थानीय सामग्री प्रयोग गरेर लागत कम गर्न सकिन्छ, जसले स्वाद र ताजगी दुवै कायम राख्छ । उदाहरणका लागि, नेवारी, थकालीजस्ता परिकारमा स्थानीय तर ताजा सामग्रीलाई प्राथमिकता दिनुहोस् ।
२. मेनु विविधता : महँगो परिकार र सस्तो विकल्पको सन्तुलित संयोजन गर्नुहोस् ताकि ग्राहकको बजेटमा फिट हुने र उत्कृष्ट स्वाद पनि दिने मेनु तयार होस् ।
३. प्रस्तुतीकरणमा क्रिएटिभिटी : महँगो सामग्री नभए पनि आकर्षक र सौन्दर्यपूर्ण प्रस्तुतीकरणले ग्राहकलाई सन्तुष्ट पार्न सक्छ, जसले गुणस्तरको अनुभूति बढाउँछ ।
४. सेवामा ध्यान: उत्कृष्ट सेवा र समयमै व्यवस्था गर्नुले पनि ग्राहकको मन जित्न महŒवपूर्ण भूमिका खेल्छ, जसले मूल्यलाई सकारात्मक तरिकाले असर गर्छ ।
५. सिजनल सामग्री प्रयोग : मौसमी फलफूल र तरकारी प्रयोग गर्दा लागत कम हुन्छ र स्वाद पनि ताजा रहन्छ ।
६. अग्रीम योजना : योजना राम्रोसँग बनाएर अनावश्यक खर्च कटौती गर्नुहोस् र मूल्य नियन्त्रणमा राख्नुहोस् ।

शेफ नवीनका भविष्यका योजना : मण्डला इभेन्टलाई राष्ट्रिय स्तरमा फैलाउने सपना
शेफ नवीनले मण्डला इभेन्टलाई एक सानो घरमै सुरु भएको क्याफेबाट लिएर आज कूटनीतिक तहका कार्यक्रमहरूमा सेवा दिने प्रतिष्ठित कम्पनी बनाएका छन् । उनका भविष्यका योजनाहरू अझ ठूलो र दृष्टिपूर्ण छन् । आगामी १० वर्षमा उनी मण्डला इभेन्टलाई सम्पूर्ण नेपालभरि फैलाउने लक्ष्यमा छन्, जसले सहर–बजार मात्र होइन, ग्रामीण क्षेत्रका कार्यक्रमहरूमा समेत गुणस्तरीय सेवा पु¥याउनेछ । उनी चाहन्छन् कि मण्डलाले नेपाली सांस्कृतिक परिकार र आधुनिक कार्यक्रम व्यवस्थापनलाई सँगसँगै लिएर एक राष्ट्रिय ब्रान्डका रूपमा स्थापित होस् ।

यसका लागि, उनी रणनीतिक रूपमा आउटडोर क्याटरिङ सेवा विस्तार गर्ने, नयाँ प्रविधि अपनाउने र युवा प्रतिभालाई प्रशिक्षण दिँदै व्यवसायलाई सुदृढ बनाउने योजना बनाइरहेका छन् । साथै, उनी छोटो अवधिमा मात्र होइन दीर्घकालीन सामाजिक उत्तरदायित्व र समुदायसँगको समन्वयमा समेत जोड दिने सोचमा छन्, जसले देशभित्र रोजगारी सिर्जना र स्थानीय उत्पादनलाई प्रवर्धन गर्नेछ । शेफ नवीनको यस दृष्ट्रिकोणले मण्डला इभेन्टलाई मात्र होइन, नेपालको कार्यक्रम व्यवस्थापन क्षेत्रमा पनि नयाँ युगको सुरुवात गर्ने विश्वास जगाउँछ ।

निष्कर्ष
शेफ नवीन लामाको यात्रा प्रेरणादायी छ । ‘चुनौतीहरूलाई अवसरमा बदल्न सक्नु नै सफलता हो,’ उनी भन्छन्, ‘प्रत्येक चुनौतीमा नयाँ सम्भावना लुकेका हुन्छन्, धैर्य र मेहनतले मात्र उत्कृष्टता हासिल गर्न सकिन्छ ।’ मण्डला क्याफे र इभेन्ट्सले नेपाली संस्कृति र आधुनिकताको सुन्दर संयोजन प्रस्तुत गर्दै देशभरि गुणस्तरीय सेवा पु¥याउने उनको उद्देश्य निरन्तर अघि बढिरहेको छ । उनका अनुभव र दर्शनले नेपालका युवा उद्यमीहरूलाई आत्मनिर्भर र सिर्जनशील बन्न प्रेरणा दिन्छ । शेफ नवीनको भनाइमा ‘सेवा र संस्कृतिलाई साथ लिएर मात्रै कुनै पनि व्यवसायले स्थायित्व पाउँछ ।’