काठमाडौं । कुवेतमा हालै भएको विषाक्त मदिरा सेवनबाट ज्यान गुमाएका पीडितहरूले अंग दान गरेर धेरैको जीवन बचाउन मद्दत गरेको छ। विषाक्त मदिरा सेवनसँग जोडिएको घटना १३ नेपालीसहित २३ जनाको मृत्यु र १६० जना घाइते भएका थिए। स्वास्थ्य मन्त्रालयका अनुसार ५१ जनालाई तत्काल मिर्गौला डायलाइसिस आवश्यक पर्यो भने ३१ जनालाई भेन्टिलेटरमा राखिएको थियो । जसमध्ये धेरैजसो एसियाली नागरिक थिए।
अग्रणी प्रत्यारोपण सर्जन तथा कुवेतको अंग प्रत्यारोपण केन्द्रका अध्यक्ष डा. मुस्तफा अल-मुसावीका अनुसार लगभग २० जनालाई सघन हेरचाहमा भर्ना गरिएको थियो। “केहीलाई ब्रेन डेड घोषित गरिएको थियो भने अरूलाई कार्डियक अरेस्ट भएको थियो। ब्रेन डेथ भएको पत्ता लागेका १२ मध्ये हामीले परिवारहरूसँग सम्पर्क गर्यौं र दसवटा स्वीकृति प्राप्त गर्यौं। ती दसवटा स्वीकृतिहरूबाट हामीले २० वटा मिर्गौला, तीनवटा मुटु, चारवटा कलेजो र दुईवटा फोक्सो सङ्कलन गर्यौं,” अंग प्रत्यारोपण केन्द्रका अध्यक्ष डा.अल-मुसावी भने।
फोक्सो बाहेक सबै अंगहरू प्रत्यारोपण गरिएको थियो, जुन परीक्षण पछि व्यवहार्य नभएको ठहरिएको थियो। कुवेतको कलेजो प्रत्यारोपण कार्यक्रम अस्थायी रूपमा रोकिएको हुनाले कलेजोहरू कुवेती बिरामीहरूको उपचार गर्न अबुधाबी पठाइएको थियो। मुटु र मिर्गौला स्थानीय रूपमा प्रत्यारोपण गरिएको थियो। “पछिल्ला पाँच दिनमा, हामीले कुवेती बिरामीहरूमा तीनवटा मुटु प्रत्यारोपण सफलतापूर्वक गर्यौं,” मुटु शल्यक्रिया विशेषज्ञ डा. बद्र अल-अय्यदले भने।
डा. अल-मुसावीले उदृत गर्दै कुवेत टाइम्सले जनाए अनुसार मस्तिष्क मृत्यु घोषित बिरामीहरूबाट अंगहरू लिइन्छ, जो मृत्युको निदान पछि सीमित समयको लागि कृत्रिम भेन्टिलेसन र मुटुलाई उत्तेजित गर्ने औषधिमा रहन्छन्। यो समय, सामान्यतया दुई देखि तीन दिन, चिकित्सा टोलीहरूलाई सहमतिको लागि परिवारहरूलाई सम्पर्क गर्न अनुमति दिन्छ।
परिवारले मस्तिष्क मृत्युको निदान बुझेपछि र स्वीकार गरेपछि, डाक्टरहरूले अंग दान अनुरोध गर्न र शल्यक्रिया अगाडि बढाउन सक्छन्। कुवेतका डाक्टरहरूले प्रत्येक अंग प्रत्यारोपणको लागि उपयुक्त छ कि छैन भनेर सावधानीपूर्वक मूल्याङ्कन गर्छन्। डा. अल-मुसावीले भने मापदण्ड अंग अनुसार फरक हुन्छ।
मिर्गौलाको लागि, रगत परीक्षणले विषाक्त पदार्थहरूको जाँच गर्छ र क्रिएटिनिनको स्तर मापन गर्छ; सामान्य पठनले मिर्गौला ठीकसँग काम गरिरहेको छ र प्रत्यारोपण गर्न सकिन्छ भनेर संकेत गर्छ। कलेजोको मूल्याङ्कन इन्जाइम स्तर र बिलिरुबिन मापन गर्ने र बोसो जम्मा भएको वा फाइब्रोसिस जाँच गर्न अल्ट्रासाउन्ड जस्ता इमेजिङ दुवै रक्त परीक्षणहरूमा निर्भर गर्दछ।
अधिकारीहरूले अवैध मदिरा उत्पादन र वितरण गरेको आरोपमा ६७ जनालाई पक्राउ गरेका छन्। अवैध मदिरा उत्पादन गर्ने ६ वटा कारखानाहरू पत्ता बन्द गरेको थियो। उपचारपछि डिस्चार्ज भएका नेपालीसहित कतिपय आप्रवासीहरूलाई समेत प्रहरीले नियन्त्रणमा लिएर देश निकाला गरेको जनाइएको छ । मृत्यक कतिपय नेपालीको स्वदेश ल्याएर अन्तिम सस्कार गरिसकिएको छ। कुवेतमा मदिरा सेवन तथा बिक्री वितरण गर्न प्रतिबन्धित छ।
