सिमी, काउली र गोलभेंडामा अत्याधिक विषादी

काठमाडौँ । पछिल्लो समय हरियो तरकारीमा विषादी बढ्दै गएको पाइएको छ । कालीमाटी फलफूल तथा तरकारी बजारस्थित विषादी प्रयोगशालामा गरिएको परीक्षण रिपोर्टअनुसार हरियो तरकारी सिमी, काउली र गोलभेंडामा अत्यधिक विषादीको अवशेष पाइएको छ ।
विगतको तुलनामा चालू आर्थिक वर्षमा कालीमाटी बजारमा भित्रिने हरियो तरकारीमा विषादीको मात्रा बढेको पाइएको छ । आर्थिक वर्ष २०७४/७५ मा १ हजार ८ सय ५० नमुनामा विषादी चेकजाँच गर्दा तीनवटा नमुनामा मात्र विषादी पाइएको थियो । यसैगरी, आव २०७५/७६ मा ३ हजार १ सय २४ वटा नमुनामा दुईवटामा विषादि पाइएको थियो ।
त्यस्तै, चालू आव २०७६/७७ को २० माघसम्ममा १ हजार ४ सय २ वटा नमुनामध्ये १२ वटामा अत्यधिक विषादी पाइएको छ । केन्द्रका नायब प्राविधिक सहायक जागेश्वर शर्माका अनुसार सर्लाहीबाट आउने हरियो सिमी र गोलभेंडामा सबैभन्दा धेरै विषादी पाइएको छ ।

यसैगरी, चितवनबाट ल्याइएकोे काउलीमा पनि धेरै विषादी पाइएको छ । शर्माले भने, ‘चालू आवमा विषादी प्रयोगशालामा १४ सय २ नमुना जाँच गर्दा १२ वटामा खान नमिल्ने (रातो) देखाएको थियो भने तीनवटा नमुना केही दिन पर्खेर खानु मिल्ने (पहेंलो) देखाएको थियो । १३ सय ८७ नमुना भने खान मिल्ने पाइएको थियो । शर्माले काउली र गोलभेंडामा एकपटक पाइएको भनेपछि सिमीमा पटक–पटक विषादी अत्यधिक पाइएको बताए ।

शर्माका अनुसार हरियो तरकारीमा विषादीको मात्रा ३५ प्रतिशत हुँदा खान मिल्ने, ३५ देखि ४५ प्रतिशत हुँदा केही दिन पर्खनु पर्ने र ४५ प्रतिशतभन्दा बढी हुँदा खान मिल्दैन । प्लान्ट क्वारेन्टाइन एवं विषादी व्यवस्थापन केन्द्रका निमित्त प्रमुख सहदेव प्रसाद हुमागाईंले पछिल्लो समय जलवायु परिर्वतनका कारण विभिन्न कीरा भित्रिएकाले व्यवसायीले कडा विषादी प्रयोग गर्न थालेको बताए । निमित्त प्रमुख हुमागाईंका अनुसार ‘बजारमा आउने तरकारी विषादीका मात्र बढ्नुको मुख्य करण किसानमा जनचेतनाको कमी हो ।’

बाली संरक्षण तथा वितरण केन्द्रका अनुसार नेपालमा पञ्जीकृत भएका १ सय १६ वटा विषादी छन्, जसमा ५२ किसिमका सामान्य कीटनाशक, ४० किसिमका भुसुनानाशक, दुई किसिमका मुसानाशक र २२ किसिमका झारपातनाशक छन् ।
परीक्षण केन्द्र स्थापनापछि कालीमाटीमा ५ असार २०७१ देखि तरकारीको नमुना परीक्षण थालिएको थियो । १ सय १५ वटा तरकारी तथा फलफूलको नमूना परीक्षण गरी २६ वटा खान नमिल्ने र ६ वटा केही दिन पर्खेर खान मिल्ने अवशेष पाइएको थियो । शर्माले निरन्तर विषादी परीक्षण गर्न थालेसँगै विषादी प्रयोग घट्दै गएको बताए ।
यसैगरी, आव २०७१÷०७२ मा १५ सय ७० वटा नमूनामा चारवटा खाना नमिल्ने पाएको थियो, जसमा ०.२५ प्रतिशत विषादी पाइएको थियो । यस्तै, केही दिन राखेर खान मिल्ने तरकारीमा १५ वटा थिए ।
यस्तै, आव २०७२/७३ मा केन्द्रले १९ सय ३६ नमुना परीक्षण गरेकामा १० वटामा खान नमिल्नेमा ०.५२ प्रतिशत विषादी पाइएको थियो । यस्तै, २०७३/७४ मा केन्द्रले १९ सय ३० वटा नमुना परीक्षण गरेकामा २२ वटा खान मिल्नेमा १.१४ प्रतिशत विषादी पाइएको थियो ।
यसैगरी, आव २०७४/७५ मा १८ सय ५० तरकारी तथा फलफूलको नमुना परीक्षण गरिएकामा तीन नमुनामा मात्र खान नमिल्ने विषादी पाइएको थियो । यस्तै, आव २०७५/७६ मा २९ वटा नमुनामध्ये दुईटामा मात्रै खान नमिल्ने विषादी पाइएको केन्द्रको तथ्यांकले देखाएको छ ।

कालीमाटी विषादी प्रयोगशाला रिर्पोट

वर्ष ३५ प्रतिशत विषादीको मात्रा ( हरियो) खान मिल्ने ३५ देखि ४५ प्रतिशत विषादीको मात्रा( पहेंलो) एक हप्ता कुर्नु पर्ने ४५ प्रतिशत विषादीको मात्रा (रातो) खान नमिल्ने जम्मा तरकारीको नमुना
२०७१ १५५ ६ २६ १८७
२०७१/ ७२ १५१५ १५ ४ १५७०
२०७२/७३ १९१८ ८ १० १९३६
२०७३/७४ १९०३ ५ २२ १९३०
२०७४/७५ १८४६ १ ३ ३१२४
२०७५/७६ ३१२० २ २ ३१२४
२०७६/७६ माघ २० सम्म १३८७ ३ १२ १४०२