काठमाडौं । राजस्व अनुसन्धान विभाग, नेपाल प्रहरी र भन्सार विभाग चनाखो हुन थालेपछि सुन तस्करले नयाँ रुटबाट सुन तस्करी गर्न थालेका छन् ।
गालिएका सुन सबै शतप्रतिशत शुद्ध
सरकारले त्रिभुवन अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थलमा कडाइ गरेपछि तस्कर अन्य उपायमा लागेका हुन् । विमानस्थलको भन्सार विभागमा कार्यरत कर्मचारी नै पक्राउ परेपछि तस्करको चेन पनि भत्किएको छ ।
मिलेमतोमा र घुस लेनदेन मिलाएर तस्करी हुँदै आएकोमा सरकारले कडाइ गरेपछि तस्करले हवाइ मार्ग छाडेर स्थलमार्गबाट तस्करी गर्न थालेका छन् ।
तस्करले चीनबाट नेपालमा सुन भित्र्याउन कुनै मालवाहक गाडीको प्रयोग नगरीकन सामान्य व्यक्तिलाई हिँडाएर सुन तस्करी गराउन थालेका छन् ।
सिन्धुपाल्चोकको गोसाइकुण्ड गाउँपालिका–५, स्याफ्रुबेंसीबाट प्रहरीले पैदलयात्री सुदीप शेर्पालाई बिस्कुट आकारको २ थानमा लुकाइछिपाइ ल्याएको सो धातुसहित फेला पारेपछि तस्करको नयाँ शैली बाहिरिएको हो । प्रहरीले जाँच गर्ने क्रममा टिमुरेबाट स्याफ्रुबेंसीतर्फ आउँदै गरेका सिन्धुपाल्चोक भोटेकोसी गाउँपालिका–५ पोखरी बस्ने २४ वर्षीय सुदीप शेर्पा पक्राउ परेका हुन् ।
शेर्पाबाट २ केजी सुन बरामद गरिएको थियो । उनीसँगै सिन्धुपाल्चोक भोटेकोसी गाउँपालिका–१ बस्ने फुस्याङबु शेर्पा पनि पक्राउ परेका छन् ।
सुरुमा सुदीप शेर्पा पक्राउ परेकोमा पनि उनका भिनाजु नाता पर्ने फुस्याङबु शेर्पा समेतको संलग्नता रहेको खुल्न आएपछि रसुवाको टिमुरेबाट फुस्याङबु शेर्पालाई समेत प्रहरीले पक्राउ गरेको हो ।
यसैबीच, चिनियाँ, नेपाली र भारतीय तस्करले भित्र्याएको सय केजी सुन गालेर पगालेर गुणस्तर परीक्षण गर्दा शतप्रतिशत शुद्ध सुन रहेको पाइएको छ ।
हङकङबाट ‘ब्रेक–सु’को आवरणमा भित्र्याइएको सुन बरामद गर्दा ब्रेक सुसहित १ सय ५५ किलो र त्यसमा लगभग सय केजी सुन हुनुपर्ने भनिए तापनि गालेर हेर्दा ६० किलो ७ सय ८९ ग्राम मात्र सुन पाइएको थियो । यो सुन हालसम्म बरामद गरिएका मध्ये सबैभन्दा शुद्ध सुन भएको नेपाल राष्ट्र बैंकले जनाएको छ ।
नेपाल राष्ट्र बैंक टक्सार महाशाखाले गुणस्तर परीक्षण गर्दा सो सुन ९९ दशमलव ९ प्रतिशत शुद्ध रहेको पुष्टि भएको पाइएको हो ।
‘ब्रेक–सु’बाट निकाल्दा सुनको परिमाण ६० किलो ७ सय ८९ ग्राम कायम भएकोमा त्यसलाइ अझ गालेर बिस्कुटको आकार दिँदा ६० किलो ७ सय १६ ग्राम कायम भएको थियो । यति राम्रो गुणस्तरीय सुन पाएपछि नेपाल राष्ट्र बैंकले यो सुन असर्फी बनाउन उपयोग गर्न सकिने योजना बुन्न थालेको छ । सुनको सिक्का (असर्फी)का लागि सबैभन्दा उच्च गुणस्तरको सुन चाहिने भएकाले यस्तो सोच बनाइएको हो ।
बरामद गरेर ल्याइएको सुन अनुसन्धान प्रक्रिया टुंगिसकेपछि उक्त सुन राष्ट्र बैंकले खरिद गर्ने प्रावधान रहेको छ । यसरी, सरकारसँग सुन खरिद गर्दा राष्ट्र बैंकले अन्तर्राष्ट्रिय बजार मूल्यभन्दा ५ प्रतिशत बढी रकम दिनुपर्नेहुन्छ । यो मुद्दाको अदालती प्रक्रिया पूरा सकिसकेपछि सो सुनको मूल्यबराबरको रकम सरकारको खातामा राजस्वका रूपमा जम्मा हुन्छ भने सुन राष्ट्र बैंकमा सञ्चितीका रूपमा रहन्छ । यस्तो सुनबाट राष्ट्र बैंकले असर्फी बनाउने र बिक्री वितरणसमेत गर्ने गर्छ ।
