काठमाडौं । नेपाल कम्युनिस्ट पार्टी (एकीकृत समाजवादी) का अध्यक्ष माधवकुमार नेपालमाथि सम्मानित नेता झलनाथ खनालले विभिन्न आरोप लगाउँदै सुधार्न सुझाव दिएका छन् ।

स्थायी कमिटी, पोलिटब्युरो कमिटीको बैठक सम्पन्न गर्दैै बसेको केन्द्रीय कमिटीको बैठकमा खनालले विभिन्न आरोप लगाएका छन् । पार्टीको युवा संघ र अनेरास्ववियुको नेतृत्व अपानि जारी गर्दै नेपालले हटाएपछि खनालले बैठकमा लिखित रूपमै विभिन्न प्रश्न उठाएका हुन् ।

खनालले ६ पेजको फरकमत बैठकमा राख्दै १०औं राष्ट्रिय महाधिवेशन गरेर स्वयं पार्टीलाई समेत टीके प्रथाबाट जनवादी केन्द्रीयताका आधारमा निर्देशित कमिटीहरू बनाउन थालेको आरोप लगाएका छन् ।

पार्टीको भर्खरै छापिएको विधानका विषयमा असन्तुष्ट रहेका खनालले आफूलाई ‘सामान्य सदस्य’ भन्दै केन्द्रीय कमिटी बैठकमा ‘गलत निर्णयलाई सच्याऔं, पार्टीलाई एकताबद्ध बनाएर अघि बढाऔं’ भन्ने शीर्षकमार्फत फरकमत राखेका छन् ।

उनले सबै जनवर्गीय संगठन जनवादी ढंगले रूपान्तरित र हस्तान्तरित गर्नुपर्ने भन्दै फगत केन्द्रीयतावादी, निरंकुशतवादी वा टीकेवादी तरिकाले गर्न नहुने भनेका छन् ।

जनसंगठनका प्रमुखलाई ठाडो निर्देशनमा हटाउने, जनवादी ढंगले निर्णय गर्न नदिने, अपानि जारी गरेर हटाउने, पक्षपातपूर्ण र पूर्वाग्रह व्यवहार गर्ने कुराको विरोध फरकमतमा छ ।

उनले फरकमतमा अध्यक्ष नेपाललाई लक्षित गर्दै गुटबन्दीपूर्ण, विभाजनकारी र विघटनकारी तरिका अपनाइएको र त्यसको दृढतापूर्वक विरोध र अस्वीकार गर्नुपर्ने भनेका छन् ।

‘यो अवस्थामा टीकेप्रथा, ठाडो बर्खास्तगी गर्ने, ठाडो नियुक्ति गर्ने, मन नपर्नेलाई हटाउने, मन परेकालाई ठाडो नियुक्ति गर्ने, छँदाखाँदाका कमिटीहरू विघटन गर्ने, उनीहरूका आफ्ना सम्मेलन र अधिवेशन गर्न नदिने, मनोमानी ढंगले नियुक्ति गर्ने, संगठनका साथीहरूमा विभाजन ल्याउने तरिका भनेको गुटबन्दीपूर्ण, विभाजनकारी र विघठनकारी तरिका हो’, खनालले भनेका छन्, ‘हाम्रो पार्टीले यस्ता तरिकाको दृढतापूर्वक विरोध र अस्वीकार गर्नुपर्छ । यो निरंकुश तरिका हो, यो नोकरशाही तरिका हो ।’

उनले अगाडि भने, ‘आजको युगमा यस्ता तरिका चल्दैनन्, यो स्वीकार्य हुँदैन र त्यस्ता तरिकाले पार्टी पनि चल्दैन र जनसंगठनहरू पनि चल्दैनन् । पार्टीले यो कार्यशैली र निर्णय गर्ने तरिका सच्याउनुपर्छ ।’

एकीकृत समाजवादीका २५ वटा जनसंगठन रहेको बताउँदै उनले ती सबै जनसंगठनलाई पार्टी महाधिवेशनको भावनाअनुरूप जनवादी ढंगले रूपान्तरित हुने र आवश्यकताअनुसार नेतृत्व हस्तान्तरण हुने समान अवसर दिनुपर्ने खनालले नेतृत्वलाई सुझाव दिएका छन् ।

‘कुनै जनसंगठनका प्रमुखहरूलाई ठाडो निर्देशनका आधारमा पदबाट हटाउने, उनीहरूलाई जनवादी ढंगले निर्णय गर्न पनि नदिने र पार्टी अपानि जारी गरेर हटाउने अनि कुनैलाई उनीहरूको प्रक्रिया पूरा गरेर नेतृत्व हस्तान्तरण गर भन्ने गत स्थायी कमिटीको यो निर्णय बिलकुल पक्षपातपूर्ण, डबल स्ट्यान्डर्डयुक्त र पूर्वाग्रही रहेको देखिन्छ’ खनालले भनेका छन् ।

‘हामीले एमालेबाट हामीहरूले किन विद्रोह गरेका थियौं, यहाँनेर नेतृत्वले मुटु छामेर सम्झना गर्नुपर्छ’, उनले अगाडि भनेका छन् । १०औं महाधिवेशनमा खनाललाई सम्मानित नेता भनेर सर्वसम्मत चयन गरेको थियो । पछिल्लोपटक विधान छापिएर आउँदा सम्मानित नेता केन्द्रीय कमिटीले चयन गर्ने प्रावधान राखेर आएपछि खनाल झनै आक्रोशित छन् ।

आचारसंहितामा कडाइ
यसैबीच, एकीकृत समाजवादीले आचारसंहिता जारी गर्दै कडाइका साथ लागू गर्नेभएको छ । पार्टीका नेता–कार्यकर्ताको आचरण र व्यवहार पार्टीले अँगालेको क्रान्तिकारी सिद्धान्तअनुरूप बनाउन भन्दै आचासंहिता बनाइएको जनाइएको छ ।

१३ बुँदा समेटिएको तीन पेज लामो आचारसंहिता पार्टीले बनाएको छ । जसमा उद्देश्य, प्रारम्भ, पालनकर्ता, मागदर्शक सिद्धान्तजस्ता विषय समेटिएका छन् । श्रमको सम्मान गर्ने, श्रम शोषण नगर्ने, आफैं पनि श्रम गर्ने मूल्यमान्यता रहने आचारसंहितामा उल्लेख छ ।

नेता तथा कार्यकर्ताहरू एकआपसमा र जनतासँग शिष्ट, मर्यादित, सम्मानजनक र समानताको व्यवहार गर्ने हुनुपर्ने पनि आचारसंहितामा उल्लेख छ । यस्तै, बोल्दा अश्लील र अपशब्दको प्रयोग गर्न नहुने, कुनै वर्ग, जाति, समुदाय, लिंग, क्षेत्र, धर्म र संस्कृतिको मर्यादा तथा गरिमामा आँच पुग्ने गरी अभिव्यक्ति दिन या व्यवहार गर्न नहुने आचारसंहितामा उल्लेख छ ।

‘परपुरुष–परस्त्री शारीरिक सम्बन्ध राख्ने र विवाहपूर्व तथा वैवाहिक सम्बन्धबाहिर शारीरिक सम्बन्ध राख्ने कार्य अनैतिक मानिन्छ । कम्युनिस्ट पार्टीका नेता तथा कार्यकर्ताले यस्तो अनैतिक कार्य गर्नु हुँदैन । महिलाप्रति एकनिष्ठताको व्यवहार गर्नुपर्छ,’ एकीकृत समाजवादीले निर्माण गरेको आचारसंहितामा उल्लेख गरिएको छ ।

यस्तै, एकीकृत समाजवादीका नेता तथा कार्यकर्ताहरू अध्ययाशील हुनुपर्ने भएको छ । आचारसंहिताको ११ नम्बर बुँदामा अध्ययनशीलता हुनुपर्ने र अल्छी बन्न नहुने उल्लेख छ । आचारसंहितामा भनिएको छ, ‘अध्ययाशीलता कम्युनिस्ट पार्टीका नेता तथा कार्यकर्ताको विशेष पहिचान हो । उनीहरू अध्ययनशील हुन्छन्, हुनुपर्छ । कुनै पनि विषयमा राम्रो अध्ययन गरेर मात्र निर्णयमा पुग्ने गर्नुपर्छ । अध्ययन नगरी वा राम्रोसँग नबुझी गरिएको निर्णय अपरिपक्व हुन सक्छ । हामीले अध्ययन गर्नैपर्छ र कुरा राम्ररी बुझ्नैपर्छ । अध्ययन गर्न अल्छी गरेर राम्ररी नबुझी निर्णय गर्ने काम कदापि गर्नुहुँदैन ।’

अपानिमार्फत हटाएकामा असन्तुष्ट
यसैबीच शनिबार बसेको केन्द्रीय कमिटी बैठकमा केन्द्रीय सदस्य आरती लामाले असन्तुष्टि पोखेकी छन् । बैठकमा अन्तरपार्टी निर्देशनमार्फत अनेरास्ववियु अध्यक्षबाट पदमुक्त भएकी लामा र अध्यक्ष नेपालबीच भनाभनसमेत भयो । लामाले आफूलाई अपानिमार्फत हटाइएकामा असन्तुष्टि पोख्न थालेपछि अध्यक्ष नेपालले चुप लाग्न निर्देशन दिएका थिए ।

तर, लामाले आफूले बोल्न पाउनुपर्ने जिकिर गरिरहिन् । उनले आफूलाई जारी केन्द्रीय कमिटी बैठकबाट न्याय दिनुपर्ने माग गर्दै गर्दा उनलाई चुप लाग्न निर्देशन दिइएको थियो । अध्यक्षले चुप लाग्न भने पनि बोलिरहेपछि महासचिव घनश्याम भुसालले लामालाई मञ्चबाट हटाएर केन्द्रीय सदस्य बस्ने कुर्सीतर्फ पठाएका थिए ।

यता, एकीकृत समाजवादीले लामालाई बैठकस्थलबाट बाहिर निकालिएको भनेर गरिएको प्रचार झूटो भएको जनाएको छ । प्रचार विभाग उपप्रमुख दामोदर अर्यालले जारी केन्द्रीय कमिटी बैठकलाई लिएर लामालाई बैठकबाट निकालियो भनेर अनावश्यक प्रचार गरेको भन्दै त्यस्तो भ्रममा नपर्न आग्रह गरेका छन् । ‘आरती लामालाई बैठकबाट निकालियो र अध्यक्ष माधव नेपाल र लामाबीच झगडा प¥यो भनेर भएको प्रचारमा कुनै सत्यता छैन,’ अर्यालले भने ।

सम्बन्धित समाचार

बर्षमान पुनप्रति शंकर पोखरेल आक्रोशित आम निर्वाचनअघि नै पार्टीको महाधिवेशन हुन्छ : महामन्त्री थापा उपमेयर शेहरद्वारा सिम्रौनगढमा तालाबन्दी संवैधानिक आयोगको ५२ जना पदाधिकारी नियुक्ति विवाद अर्थमन्त्री पौडेल थप उपचारका लागि जलन अस्पताल, कीर्तिपुरमा अर्थमन्त्री पौडेलको उपचार सुचारु, अवस्था जोखिममुक्त अध्यादेश दुवै सदनबाट पारित हुनेमा सत्तारूढ दल विश्वस्त पूर्वराष्ट्रपति विद्यादेवी भण्डारी किन गइन बैंकक ? पहिलो तारिख बुझ्न काठमाडौं जिल्ला अदालत पुगे रवि ‘पूर्वराजा ज्ञानेन्द्रको सदिच्छामा राप्रपाको पूर्ण समर्थन’ तारकेश्वरका नगरप्रमुख महर्जनले गरिब र विपन्न पढ्ने विद्यालयको अनुमति रोके एकीकृत समाजवादीः नेपाल–खनाल दूरी बढ्दो